Adaptief management

Adaptief management voor overheidsorganisaties en bedrijven is een managementbenadering die gericht is op het aanpassen aan veranderende omstandigheden en het actief reageren op veranderende behoeften van de omgeving. Het verschilt van traditioneel management doordat het meer flexibiliteit en wendbaarheid biedt om te kunnen reageren op voortdurende veranderingen.

Managers die adaptief management toepassen leren door middel van experimenten de context te beheersen. Zij cultiveren een diversiteit aan standpunten om van daaruit een groot aantal opties te genereren. Bij adaptief management is iedereen binnen de organisatie betrokken en leert de oorzaak van een terugkerend probleem beter begrijpen. Ook leidt het tot betere relaties tussen alle hiërarchische lagen. En als laatste is iedereen in staat om open te staan voor experimenten en om blijvende veranderingen te creëren.

Adaptief management richt zich op vier dimensies:

1. Navigeren in bedrijfsomgeving:

Adaptieve leiders omarmen onzekerheid en stimuleren de organisatie naar nieuwe benaderingen te zoeken. Het gaat om de context en regels en procedures worden losgelaten. Juist door verschillende perspectieven te ontwikkelen, ontstaat er een diversiteit aan opties. Door te denken in mogelijkheden in plaats van beperkingen kunnen medewerkers loskomen van hun traditionele denkwijze en tot creatieve oplossingen komen. De adaptieve leider inspireert het team en stimuleert hen om hun beste vaardigheden toe te passen. Het is van belang om met elkaar in discussie te gaan, wat zal leiden tot nieuwe inzichten.

2. Empathisch leiderschap:

Adaptieve leiders creëren groepsgezindheid in plaats van een sfeer van verdeel en heers. Zij hebben het vermogen om empathisch te reageren, waardoor zij invloed kunnen uitoefenen op collega’s, concurrenten en andere belanghebbenden.
Daarnaast belonen adaptieve leiders hun medewerkers met autonomie. Het gaat erom wat medewerkers bereiken en niet om het afronden van hun taken of het volbrengen van de werkdag. In plaats van de focus op financiële prikkels leggen ze de nadruk op zelfstandig werken en beheersing van eigen werkzaamheden, samenwerking en erkenning.

3. Ontwikkeling door zelfreflectie en -correctie:

Adaptieve leiders moedigen experimenten aan. Natuurlijk zullen sommige experimenten falen, maar dat kan dan als leermoment gezien worden. Door vallen en opstaan leert men en ontstaat het besef dat er meerdere wegen naar Rome leiden. Hierbij is het belangrijk dat regelmatig gereflecteerd wordt op zowel successen als fouten. Door goed en voortijdig te signaleren, kunnen fouten en problemen voortijdig opgespoord, gefilterd en gedecodeerd worden. De organisatie kan daarop dan op de juiste wijze reageren. Adaptieve leiders zorgen ervoor dat hun organisatie voortdurend op de hoogte is van wat er buiten de organisatie speelt en wat klanten vinden. Al deze informatie kan vervolgens in de strategie worden meegenomen.

4. Streven naar win-win oplossingen:

Een adaptief leider vindt platforms voor samenwerking belangrijk en bouwt hieraan. Het succes van een organisatie hangt in veel gevallen af van de betrokkenheid van hun uitgebreide netwerk van stakeholders. Adaptieve leiders doen meer dan zich alleen te focussen op winst- en omzetgroei. Zij waarborgen de duurzaamheid van de bedrijfsmodellen van hun organisaties. Daarnaast kijken ze naar mogelijkheden om economische en sociale punten hierin een rol te laten spelen.

Voor overheidsorganisaties

Voor overheidsorganisaties houdt adaptief management in dat zij flexibel zijn en voortdurend reageren op de veranderende behoeften van de samenleving. Het beleid en de diensten worden daarbij aangepast aan de veranderende omstandigheden. Hierbij is het belangrijk om in de gaten te houden wat er speelt in de samenleving, de eigen prestaties te monitoren en regelmatig te evalueren. In reactie hierop worden snel wijzigingen doorgevoerd. Dit kan worden bereikt via een iteratief beleidsplanningsproces. Dit betekent dat beleidsmakers en overheidsinstanties samenwerken om snel en strategisch te reageren op veranderingen.

Voor bedrijven

Voor bedrijven houdt adaptief management in dat zij zich aanpassen aan de veranderende behoeften van de markt en de eisen van de klant. Dit betekent dat bedrijven innovatief en creatief zijn. Daarnaast concentreren zij zich op nieuwe markten en nieuwe producten en ontwikkelen diensten om aan de veranderende behoeften van hun klanten te voldoen. Dit vereist flexibiliteit in de bedrijfsprocessen, zodat er snel kan worden gereageerd op veranderingen in de markt.

De belangrijkste pijlers van adaptief management zijn:

Openheid en flexibiliteit: Een adaptieve organisatie is open voor veranderingen in de omgeving en past zich aan aan de veranderende behoeften van de omgeving
Gegevensgestuurdheid: Om adaptief te kunnen zijn, moeten organisaties beschikken over voldoende gegevens over prestaties, klantbehoeften, marktpositie, enzovoort
Snelle respons: Een belangrijk kenmerk van adaptief management is een snelle reactie op veranderingen en problemen, zodat er snel en effectief gehandeld kan worden
Samenwerking en communicatie: Adaptieve organisaties bevorderen open communicatie en samenwerking tussen medewerkers en teams, evenals tussen overheidsinstanties, bedrijfssectoren en belanghebbende partijen
Innovatie: Adaptief management stimuleert innovatie en creativiteit van medewerkers en teams om te komen tot nieuwe ideeën en oplossingen die aan de veranderende behoeften van klanten en de maatschappij voldoen